Fintech là từ khóa xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ startup đến các nhà đầu tư và thậm chí cả các chương trình của chính phủ. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, người ta còn nhắc đến “regtech” và “govtech”. Sự xuất hiện ngày càng dày đặc của 3 từ khóa này khiến chúng ta phải suy nghĩ.
Liệu 3 từ khóa này có điểm gì giống nhau?
Cả 3 từ khóa này đều dùng để chỉ các công nghệ giao dịch giúp chuyển đổi giá trị trực tuyến một cách an toàn – dù dưới dạng tiền mặt hay không. Tất cả công cụ cần thiết cho mọi chính phủ bao gồm công nghệ tài chính thay thế, kỹ năng sử dụng máy tính hiện đại, và cả công nghệ với mục đích xây dựng lòng tin.
Không có gì ngạc nhiên khi các ứng dụng trên đang xuất hiện trong nhiều lĩnh vực – nhà quản lý và người giám sát sử dụng DLT hoặc máy tính nhận thức, chính phủ cung cấp thanh toán điện tử cho các dịch vụ công hoặc an sinh xã hội. Ở Ba Lan, người ta áp dụng các phương pháp tiến bộ để khai thác công nghệ nhận dạng số mới nổi, theo cách mà nhà nước cùng với các ngân hàng và các tổ chức tin tưởng khác cung cấp.
Điều quan trọng là chương trình kế hoạch quốc gia về nhận dạng điện tử được dựa trên mô hình liên kết, có nghĩa là danh tính của người dân không chỉ được cung cấp bởi các ngân hàng nhà nước, các công ty bảo hiểm mà còn có thể đến từ các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông.
Đây là một sự khác biệt lớn vì các công nghệ giao dịch được xác định bằng cách sử dụng một loại dữ liệu đặc biệt, ghi lại mọi giao dịch, thỏa thuận hoặc giá trị trao đổi giữa các bên.
Đây chỉ là một phần thông tin mô tả một sự kiện bao gồm thời gian và con số cụ thể của một thỏa thuận hoặc một chuyển giao giá trị có ý nghĩa về mặt thương mại hoặc pháp lý. Thông thường, những thông tin này mang tính riêng tư và được kiểm soát bởi các ngân hàng.
Bản chất vấn đề
Trong không gian số, mọi mối quan hệ đều tượng trưng cho các giao dịch.
Chính quyền giao dịch với công dân để cung cấp cho họ các dịch vụ công đáng tin cậy. Chính quyền cũng giao dịch với các doanh nghiệp và chính phủ. Đôi khi người dân giao dịch với chính phủ thông qua hoạt động kinh doanh. Trong lĩnh vực chiến lược, chẳng hạn như về năng lượng hay các công ty cung cấp dịch vụ công thì giao dịch chính là chìa khóa.
Trong nền kinh tế tập trung dữ liệu ngày càng phát triển, các dữ liệu giao dịch thậm chí có thể được coi là một loại cơ sở hạ tầng số hóa quan trọng. Đây là lý do tại sao các tiểu bang và doanh nghiệp cần tập trung vào việc đảm bảo cấu trúc dữ liệu đáng tin cậy.
Blockchain và sổ cái phân phối, sau đó, có thể được coi là một công cụ để đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu, tính bất biến và sự tin tưởng. Điều này không có nghĩa là chúng ta cần phải đưa tất cả dữ liệu lên Blockchain. Nhưng công nghệ này có thể cung cấp thêm một lớp giao dịch cho các cấu trúc dữ liệu hiện có, một công cụ kiểm toán hiệu quả về những gì xảy ra trên cơ sở hạ tầng số hóa quan trọng này.
Theo cách này, vai trò của sổ cái phân phối trong cơ sở hạ tầng kỹ thuật số thường không được công nhận.
Nhưng sổ cái phân phối có thể là một công cụ cung cấp giấy phép, quyền lợi và quản lý quyền lợi. Những gì bộ máy nhà nước hiện đại chủ yếu làm là xác nhận, quản lý và kiểm soát sổ sách trên phương diện xã hội; có thể là sổ đăng ký sở hữu tài sản, sổ cái của các khoản bảo hiểm xã hội hoặc sổ đăng ký nhận dạng của bất cứ công dân nào và thậm chí là những cá nhân tham gia vào các giao dịch chính trị.
Tuy nhiên, chức năng qua trọng này của sổ cái phân phối thường bị xem nhẹ hay thậm chí phần lớn là bị bỏ qua. Trên hợp đồng xã hội, nhà nước là một thực thể lớn đáng tin cậy.
Vậy ngày hôm nay, chúng ta đặt bao nhiêu niềm tin vào chính phủ vẫn còn là một câu hỏi để ngỏ, nhưng việc phát minh ra sổ cái phân phối đã đem lại một hướng đi khác trong xây dựng một niềm tin mới – tin tưởng vào mã máy tính của một tổ chức, thay vì chỉ đặt lòng tin vào người đại diện. Niềm tin giữa con người và máy móc như thế này là một kiểu niềm tin mới, ngoài niềm tin truyền thống giữa người với người.
Để phát triển quá trình số hóa, chúng ta phải đảm bảo rằng các khoản đầu tư phù hợp luôn là ưu tiên cao nhất.
Khai thác tiềm năng
Vì vậy, điều gì sẽ xảy ra nếu sổ cái phân phối có thể hoạt động như một máy ủy thác?
Bước đầu tiên là kiểm toán các nguồn dữ liệu hiện có của chúng ta – xác định, làm rõ và sắp xếp dữ liệu theo tổ chức. Sau đó, một lớp giao dịch đáng tin cậy có thể được đặt trên đầu. Và việc thâm nhập lấy dữ liệu sẽ không còn dễ dàng như trước.
Việc đảm bảo tính toàn vẹn và bất biến của những dữ liệu ngẫu nhiên, không nhất quán trở nên vô nghĩa.
Tuy nhiên, trong phạm vi của những công nghệ giao dịch đang nổi, sổ cái phân phối đem lại nhiều lợi ích cho quá trình số hóa trên nhiều phương diện. Các cấu trúc dữ liệu đáng tin cậy, phát sinh từ việc xử lý dữ liệu với cơ chế đồng thuận phân quyền, có thể mang lại giá trị bổ sung cho nhiều lĩnh vực, như thương mại điện tử và các quy trình lập pháp (nơi kiểm soát tài liệu và giám sát là rất quan trọng).
Cuối cùng, các giao thức truyền tải giá trị và sổ cái phân phối, ngoài nhiệm vụ tạo ra một bản sao chép dạng số, còn có thể cho phép số hóa các dịch vụ công, chuyển đổi các ngăn xếp dịch vụ với nhau. Đặc biệt, nếu chúng ta xem xét các giao thức chuyển giao giá trị như các dịch vụ công kỹ thuật số, ta càng thấy giá trị sử dụng của công cụ này đối với bộ máy chính quyền rõ nét hơn.
Trong những tháng tới, chính phủ toàn cầu sẽ ngày càng nhận thức được ý nghĩa của các công nghệ giao dịch và vai trò của chúng trong việc số hóa. Chìa khóa thành công ở đây chính là ban hành luật cho phép thử nghiệm công nghệ đang nổi này.
Tại Bộ Kỹ thuật số của Cộng hòa Ba Lan, chúng tôi vừa công bố chiến lược số hóa công nghiệp mới, trong đó công nghệ giao dịch là một trong ba lĩnh vực chủ chốt thúc đẩy tăng trưởng.
Sự hiểu biết đòi hỏi phải đi đôi với thử nghiệm, và thử nghiệm là một hành động khiêm tốn – nếu không nhúng tay vào làm, không thử cái mới là chúng ta đang tự tước đi quyền nhận biết của mình.
Hiểu được sự thật đó là chúng ta đã bước những bước quan trọng đầu tiên. Tôi muốn tất cả các nhà hoạch định chính sách hành động theo, để chuẩn bị tốt cho tương lai sẽ đến – sớm còn hơn không.
